ziekteverzuim bij chronische zieke leerlingen of studenten 

Integrale aanpak om ziekteverzuim zoveel mogelijk te voorkomen

Sommige leerlingen en studenten met een chronische aandoening verzuimen langdurig vanwege (onbegrepen) lichamelijke klachten. Een grotere groep verzuimt frequent kortdurend. Beide kan leiden tot leerachterstanden, wat vervolgens kan leiden tot uitstroom naar een lager onderwijsniveau of het niet behalen van een startkwalificatie. Ook kan het verzuim invloed hebben op de omgang met klasgenoten en op de zelfstandigheid en het oplossend vermogen van de leerling. Ook dit is aangetoond in recent onderzoek.

Door de ziekgemelde leerlingen structurele oplossingen aan te bieden, kunnen zij weer (gedeeltelijk) onderwijs volgen. Systematisch aandacht en zorg besteden aan de ziekgemelde jongere en de inzet van ziekteverzuimbegeleiding hebben een preventief effect. Uit onderzoek blijkt dat bij dit soort interventies de omvang van ziekteverzuim afneemt met twintig tot dertig procent en schooluitval wordt voorkomen.
Een beproefde methodiek voor een integrale aanpak van ziekteverzuim bij scholieren in het voortgezet onderwijs en het MBO is M@ZL. Schoolmedewerkers, jeugdartsen en leerplichtambtenaren hebben samen aandacht en zorg voor leerlingen met ziekteverzuim, waardoor problematiek vroegtijdig in beeld komt. M@ZL (spreek uit mazzel) staat voor Medische Advisering van de Ziekgemelde Leerling.

Leerplicht en verzuim 

Voor ieder kind in Nederland geldt de leerplichtwet. Die wet bepaalt dat kinderen verplicht zijn naar school te gaan, binnen bepaalde leeftijdsgrenzen. Er zijn een aantal uitzonderingen hierop mogelijk. Vanwege de leerplicht zijn er een aantal afspraken waar scholen zich aan moeten houden. Zo moeten ze langdurig of regelmatig ongeoorloofd verzuim melden bij de leerplichtambtenaar, die vervolgens ouders en/of leerling oproept voor een gesprek. 

Hoewel de leerplichtwet nogal zwart-wit lijkt, zijn er voor leerlingen die een chronische aandoening hebben een aantal grijze gebieden. Er kan bijvoorbeeld bij kinderen die wel lichamelijke klachten hebben, maar (nog) geen diagnose, discussie ontstaan als een kind vaak niet op school komt. De school ziet dit dan soms als ongeoorloofd verzuim, terwijl de ouders het zien als geoorloofd verzuim omdat de leerling ziek is. In dat soort situaties kan het goed zijn om advies te vragen van de jeugdarts. Deze is onafhankelijk van school en kan helpen om de weg te vinden in dit grijze gebied.

Voor leerlingen die langdurig niet naar school kunnen, kan sinds 2018 een tijdelijke aanpassing gedaan worden van de verplichting om volledig naar school te gaan volgens de zogenaamde ‘variawet’. Dit is dus geen vrijstelling, maar een aanpassing van de onderwijstijd en maakt meer maatwerk mogelijk. Meer informatie door Inspectie van Onderwijs over maatwerk in onderwijstijd voor leerlingen met een beperking vind je hier. 

Het schoolbestuur vraagt dit aan bij de onderwijsinspectie. Het schoolbestuur blijft ook verantwoordelijk voor het onderwijs, maar het onderwijs zelf kan op een andere manier worden gegeven. Dit is bijvoorbeeld een optie voor leerlingen waarbij er binnen school geen match gevonden kan worden tussen wat school biedt en wat de leerling nodig heeft. Voor vragen hierover kunt je bijvoorbeeld terecht bij je eigen school, de leerplichtambtenaar of de jeugdarts. 

Gebruik onze gesprekstools om tot maatwerk te komen

Door samen in gesprek te gaan met hulp van onze gesprekstools kunnen leerling/student, school en ouder helder krijgen welke rol verzuim speelt. Op basis van die inventarisatie kan gekeken worden naar mogelijke aanpassingen of ondersteuning die ook in gesprekstools staan genoemd.